My 2nd Great President. Mr Ronald Wilson Reagan.

C Tng Thng Ronald Reagan và ....H.O.



Untitled-1
T ngày đt chân ti đt M, năm 1992, sau hơn 12 năm đi tù ci to trên núi trên rng, tôi có cơ hi lp li cái “t sách gia đình” đã b mt trong biến c đau thương: Tháng 4-1975. Tôi tìm kiếm mi th sách viết v nước M, nơi tôi chn làm quê hương th hai, sách viết v nhng v Tng Thng M, nhng cuc chiến tranh mà nước M đã có mt… Có khi tôi mua tim sách M vào lúc “Big Sale – Sale 50% off ” hay tìm kiếm my cái ch “Garage Sale – Moving Sale”. Nh cái t sách này, ngay t hi đó, tôi có dp biết và coi cu Tng Thng Ronald Reagan là mt trong nhng v Tng Thng Hoa Kỳ mà tôi mến m nht.
Ông Ronald W. Reagan sinh ngày 6 tháng 2 năm 1911 ti Tampico, Bang Illinois. Sách v và người đi thông thường ch viết tên Ông là Ronald Reagan, ít viết hay nóí đến ch đm W. (Wilson) gia. Ông thuc Đng Cng Hòa và làm Tng Thng Hoa Kỳ th 40 vi 2 nhim kỳ, k t ngày 20 tháng 1 năm 1981 đến hết ngày 19 tháng 1 năm 1989. Lch s Hoa Kỳ có ghi rng: “V Tng Thng già nht là Ronald Reagan. Ông 77 tui khi ri nhim s, sau khi đã phc v 2 nhim kỳ – The oldest president was Ronald Reagan, who was 77 when he left office after serving 2 terms”.
Ông Reagan là con trai ca người thư ký làm cho mt tim bán giy dép. Ông có bà m rt yêu thích ngh thut sân khu. T thi trung hc, Dutch – tên thân mt ca Reagan – đã xut hin trên sân khu nhà trường trong nhiu v kch. Ngoài ra, cu Dutch này còn rt ham chơi môn football, baseball (đã có ln gy chân, phi chng nng, đi cà nhc), tng làm toán trưởng toán bơi li chuyên môn ca trường. Khi lên Đi Hc, chàng thanh niên Ronald luôn luôn đm nhim các vai chính trong nhng v kch do nhà trường t chc trình din. Sau khi ra trường, Ông làm công vic “Xướng ngôn viên th thao trên đài phát thanh – Radio Sports Announcer “. Năm 1937, ngh nghip tài t đin nh ca Ông bt đu khi hãng phim Warner Brothers mi ông đóng th mt vai trong “Love is on the air”, sau đó là nhiu cun phim ni tiếng như phim: Santa Fe Trail – 1940, The Bad Man – 1941, Juke Girl – 1942, That Hagen Girl – 1947, John Loves Mary – 1949 vv… Trong môi trường đin nh này, ông Reagan có dp đóng chung vi n tài t đã ni tiếng, Jane Wyman trong mt phim vui v mang tên “Brother Rat”, và hai người thương yêu nhau, kết thành v chng trong 8 năm, t 1940 đến 1948.
51uL0NFLAaL
Năm 1952, Ronald Reagan kết hôn vi n tài t Nancy Davis sau ba năm quen biết. Sau này, n tài t Nancy có cho mt người bn coi cái danh sách nàng lit kê nhng chàng đc thân lúc đó, ca vùng tri Hollywood và cái tên Reagan li đng đu danh sách. Nancy, n tài t 28 tui, đã có lúc nói vi nhà sn xut đin nh ni danh đương thi Dore Schary, nếu có th thì xếp đt sao cho Cô gp và chuyn trò vi Reagan mt ln. Do đó, bà v ca Schary là Miriam mi đng ra t chc mt cái “Dinner party” nho nh gm mt s bn bè thân thiết. Bà Miriam xếp đt cho Nancy và Reagan ngi đi din vi nhau. Thế là chàng và nàng tha h chuyn trò tâm s. Bà Miriam quan sát thy rng sut ba tic, nàng Nancy luôn luôn tươi cười chuyn trò tâm s và sau đó còn tìm đ cách gp li chàng Reagan.
Cu
i cùng, vài tháng sau, chiu ti ngày 15 tháng 11 – 1949, đin thoi nhà Nancy reo vang. Nancy bt phôn. Người đu dây bên kia chính là chàng Reagan mi nàng Nancy đi ăn ti. Ba ăn xong chàng dn nàng đi coi bui trình din tuyt vi ca Sophie Tucker ti Ciro’s nightclub. Hi ký Reagan v sau có k li: One night, over dinner as we sat at a table for two, I said, “Let’s get married… she put her hand in mine, looked into my eye and said, “Let’s!” Ri mt đám cưới đơn gin đã din ra ngày 4 tháng 3 năm 1952 ti nhà th Little Brown Church, khách mi ch có duy nht cp v chng tài t William Holden và Ardis, kiêm luôn phù dâu, phù r. K t gi phút đó, Ronald Reagan và Nancy Reagan tr nên v chng và sng vi nhau cho đến trn đi.
757px-The_Reagans_with_Bill_and_Ardis_Holden_1952
đám cưới ca Ronald Reagan và Nancy Reagan
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/42/Ronald_Reagan_and_Nancy_Reagan_aboard_a_boat_in_California_1964.jpg
Ronald và Nancy Reagan trên mt chiếc thuyn ti California năm 1964
http://images.politico.com/global/click/110130_ronald_nancy_reagan_ap_283_regular.jpg
Ronald và Nancy Reagan năm 1986
Là mt tài t đin nh, Ông Reagan luôn luôn tích cc hot đng và đã phc v 6 năm vi tư cách là Ch Tch ca Nghip Đoàn Công Nhân Đin nh – Truyn Hình. Năm 1948, Ronald Reagan tham gia cuc vn đng tranh c Tng Thng cho ng c viên Đng Dân Ch: Harry Truman. Nhưng sang thp niên 1950, quan đim chính tr ca ông nghiêng dn sang khuynh hướng bo th truyn thng, ông chuyn đi sang Đng Cng Hòa và tích cc vn đng ng h các ng c viên Tng Thng ca Cng Hòa như Dwight Eisenhower, Richard Nixon v.v…
Sau này, có người khuyến khích ông ng c vào chc v Thng Đc Tiu Bang California, ông cười ln “Tui mà làm Thng Đc à?” Vy mà năm 1966, ông đánh bi ng c viên Dân Ch đ vào dinh Thng Đc California luôn hai nhim kỳ, phc v cho ti 1975. Năm sau, được đà, Ronald Reagan vn đng Đng Cng Hòa đ được đ c ra d tranh chc v Tng Thng. Thi cơ chưa đến, ông b thua v Tng Thng đương nhim th 38 là Gerald Rudolph Ford, tái ng c, có nhiu li thế hơn theo l thông thường. Kết qu, ông Ford b ông Jimmy Carter đánh bi.
Bn năm sau, khi giành được s đ c ca Đng Cng Hòa, cu tài t đin nh Ronald Reagan, cu Thng Đc Bang Cali đã h đo ván ngài Jimmy Carter, đương kim Tng Thng tái tranh c và triu đi Reagan bt đu. Ông chính thc làm ch Tòa Bch c ngày 20 tháng 01 năm 1981, sau L Tuyên Th nhm chc vi s chng kiến ca Ch Tch Ti Cao Pháp Vin Warren Burger và N Thm Phán Ti Cao Pháp Vin đu tiên ca nước M Sandra Day O’Connor.
Tng Thng Reagan mi nhm chc được hơn 2 tháng thì b ám sát ht do tay súng John Hinkley thc hin ngày 30-3-1981, nhưng ông không chùn bước.
http://img.v3.news.zdn.vn/w660/Uploaded/aolnpvp/2015_04_20/Zing_My__Am_sat_Reagan_4.jpg
Nhân viên mt v vi vã đưa Tng thng Reagan (gia) vào xe limousine sau khi ông b bn vào ngc. nh: AP
Vi nhng ph tá c phách, thi hành nhng bin pháp thích hp và quyết lit, TT Reagan đã đem li cho Đt Nước mt lung sinh khí mi, dân chúng sôi đng tinh thn yêu nước, Hoa Kỳ dn dn tr li vi v trí xng đáng ca mt “Siêu cường”. Nhng đường li, chính sách kinh tế có hiu qu mnh m, rõ ràng ca thi đi Ronald Reagan đã được người ta đt cho cái tên gi là “Reaganomics”. Đi đu vi mt đch th đáng n là Liên Bang Sô Viết, Ông Reagan thy rõ là mun gi vng hòa bình thế gii, Hoa Kỳ phi có mt lc lượng quân s tht mnh, vượt tri đi phương. Ông kêu gi Quc Hi chp thun nhng ngân khon cn thiết cho vic phát trin các loi ha tin, oanh tc cơ siêu đng và nhng loi vũ khí có th trn áp đi phương ngay t phút lâm trn đu tiên. Nhng nhân vt chính tr chưa biết nhiu v “Sách lược – Policies & Strategies” ca cng sn thì la làng v s chi tiêu quá đáng cho vic ti tân hóa quân đi, chiến tranh trên không gian, theo đường li lãnh đo ca Ông Reagan. Nhiu nhân vt cho rng c đà… đ tin xung bin kiu này thì Ông Reagan ch gi được Tòa Bch c gii lm là mt nhim kỳ thôi. Kết qu khác hn, vic ông bt buc Liên Sô phi chy đua võ trang vi Hoa Kỳ đ giành thế “Thượng phong v ha lc – Superiority of firepower” đã đy Liên Sô ti cnh… b thương nng, to nên mt trong nhng yếu t đưa Liên Sô đi dn đến ch sp đ.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Reagan_signs_Martin_Luther_King_bill.jpg
Ngay đu năm 1984, tc là đu năm th 3 ca nhim kỳ 1, Ronald Reagan tuyên b “Công vic chúng ta theo đui chưa hoàn tt” và Ông loan báo s ra tái ng c nhim kỳ 2. S loan báo này được tung ra không lâu trước khi k nim sinh nht th 73 ca Ông được t chc ti Tòa Bch c. Ông đánh bi đi th Walter Mondale đ tái đc c nhim kỳ 2. Ronald Reagan là v Tng Thng Hoa Kỳ đu tiên đã đt được nhng hip ước vi Liên Sô v kim soát vũ khí nguyên t, cũng như tha ước 1987 v vic gii tr các loi ha tin có gn đu đn nguyên t đang nhm vào các mc tiêu là nhng quc gia quan trng ca khi NATO (North Atlantic Treaty Organization).
Tháng 6-1987, qua làn sóng truyn thanh, ông Reagan đc mt bài din văn lch s ti “bc tường ô nhc,” ngăn đôi nước Đc ti Berlin, thách đ Ông Gorbachev, lãnh t Liên Sô, hãy cho thế gii thy ông là người thế nào, bng cách cho phá b bc tường ô nhc đó đi. Bài din văn làm rung đng thế gii cng sn và toàn th nhân loi. Kết qu, mong ước ca Ông Reagan đã thành s thc: Nhân dân Đông Đc vi s “bt đèn xanh” ca lãnh t cng sn thế gii Gorbachev, đã ào t xông lên phá tan “Bc tường ô nhc”. Biến c này to ra s sp đ dây chuyn ca c khi cng sn. Và chính Gorbachev sau này cũng đã hết li ngi ca Ronald Reagan là mt Tng Thng vĩ đi.
Ronald Reagan speaks in front of Brandenburg Gate
ông Reagan đc mt bài din văn lch s ti “bc tường ô nhc,” ngăn đôi nước Đc ti Berlin, thách đ Ông Gorbachev phá b bc tường này
Mt điu ít người đ ý là chính Ronald Reagan là người đã nhn ra trách nhim ca nước M vi nhng chiến sĩ đng minh ti chiến trường Vit Nam, đang b đày đo ti các tri tù ci to ghê rn ca cng sn Vit Nam nơi rng sâu, núi thm. Nh nhn thc này mà chương trình H.O. được xúc tiến. Năm 1984, TT Reagan phái v Tướng hi hưu Vessy sang gp chính quyn Hà Ni đ bàn tho cách gii quyết v này. Sau nhiu màn kỳ kèo do phía cng sn Vit Nam to ra, năm 1986, chương trình H.O. thành hình. Nguyn Văn Linh vi chc v Tng Bí Thư Đng, theo chân sư ph Gorbachev, lãnh t Liên Sô, cũng bt chước “Đi mi, ci t” mt tí cho “qu bom nhân dân” khi n tung. Nh vy, loi tù ci to c như k viết bài này, t năm 1987 tr v sau mi được th v vi s đe do b tng đi vùng kinh tế mi. Năm 1988 chuyn tù ci to trên 3 năm có th lp h sơ H.O. mi chính thc được loan báo trên đài phát thanh Hà Ni cũng như các đài VOA, BBC, vv…
Ngày ông Ronald Reagan qua đi ti Cali, hàng trăm ngàn dân chúng đã ti thăm và chào vĩnh bit ông.
http://www.mikelynaugh.com/ReaganFuneral/Images/IMG_5424.jpg
tang l TT Ronald Reagan
Chiếc quan tài ph lá c Hoa Kỳ được đưa lên máy bay cùng vi cu Đ Nht Phu Nhân Nancy Reagan, người v thương yêu, săn sóc, bên cnh Ông trn đi, cùng thân nhân, v Th Đô Hoa Thnh Đn đ ti đây, nước M, chính quyn và nhân dân c hành L Quc Táng cho v Tng Thng vĩ đi Ronald Reagan. Sau đó quan tài được đưa tr li California đ Ronald Reagan vĩnh vin an ngh ngay ti khu vc “Ronald Reagan Presidential Library” được khánh thành ngày 4 tháng 11-1991 vi s hin din ca đương kim Tng Thng George H. Bush (Ngài Bush ln, Bush cha) cùng 3 v cu Tng Thng Jimmy Carter, Gerald Ford và Richard Nixon là nhng v cu Tng Thng còn ti thế lúc by gi.
Viết nhng dòng này, tôi không bao gi quên được nhân vt vĩ đi Ronald Reagan, người đã cu nước M ra khi cnh đen ti ca nhng năm cui thp niên 1970, đu thp niên 1980, người đã góp phn công sc ln lao vào vic làm sp đ h thng cng sn quc tế t Đông Âu, Đông Đc ri chính ngay ti thành trì cng sn thế gii là Liên Sô, gii thoát bao nhiêu triu người khi gông cùm cng sn.
Bn thân k viết bài này hiu rng chính là nh TT Reagan mà mình đã có cơ hi thoát khi cnh sng kinh hoàng trong hơn 12 năm, tri qua 5 tri tù ci to nơi rng sâu nước đc, nơi bn bè thân thiết thnh thong li mt người gc ngã vì kit sc, bnh hon, ri ra nm yên ngh ti các nm m vùng núi đi quanh quanh các tri tù. Cũng là nh Tng Thng Reagan, mà biết bao cuc đi tù ngc khác đã có cơ hi tái sinh dưới bu tri T Do, con cháu được sng vi ý nghiã đích thc ca phm giá con người…
Tng Thng Ronald W. Reagan t trn vào trưa Th By, ngày 5 tháng 6 – 2004 ti nhà riêng California, th 93 tui (1911 – 2004). Hôm nay, vi lòng biết ơn, xin trân trng tưởng nim ông, nhân vt vĩ đi ca lch s nhân loi: C Tng Thng Hoa Kỳ Ronald W. Reagan.

Comments

Popular posts from this blog

Madame Ngô Đình Nhu khuê danh Trần Thị Lệ Xuân-Mời qúy vị đọc để cái gì của Ceasar hảy trả lại cho Ceasar.